E-Ticarette Tevkifat Uygulaması
30 Aralık 2024 tarih ve 32768 (2. mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği kapsamında, elektronik ticaret ekosistemindeki önemli bir düzenleme açıklanmıştır. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine istinaden, aracı hizmet sağlayıcıları ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının yasal yükümlülükleri detaylandırılmıştır. Bu tebliğ özellikle, söz konusu işletmelerin Kanun kapsamında yürüttükleri faaliyetler çerçevesinde hizmet sağlayıcılarına gerçekleştirdikleri ödemelerde uygulanması gereken tevkifat işlemlerine ilişkin kapsamlı açıklamaları içermektedir. Bu düzenleme ile birlikte elektronik ticaret ekosisteminde vergisel yükümlülüklerin daha net bir çerçeveye kavuşturulması hedeflenmiştir.
Kapsam
02.08.2024 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7524 sayılı Kanun’la, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15 ve 30. maddelerinde yapılan değişiklikle, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler gelir/kurumlar vergisi tevkifatı kapsamına alınmış, Cumhurbaşkanına tevkifat kapsamına alınan ödemeler için tevkifat oranlarını belirli sınırlar çerçevesinde belirleme yetkisi verilmiş, bu düzenlemelerin 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.
Cumhurbaşkanına verilen yetki, 22.12.2024 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 21.12.2024 tarih ve 9284 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla kullanılmış, yukarıda belirtilen ödemeler için gelir/kurumlar vergisi tevkifat oranı % 1 olarak belirlenmiştir.
31.12.2024 tarih ve 32768 (2. mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 330 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, konuya ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Tebliğde yer alan açıklamalardan, dikkat çeken bazı konular aşağıda özetlenmiştir.
- Tevkifat matrahı, hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları tarafından gerçekleştirilen, mal satışı ve hizmet ifalarına ilişkin katma değer vergisi hariç ürün satış ve hizmet bedeli ile aracı hizmet sağlayıcılarının ya da elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ödül ve prim gibi adlar altında hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına sağladıkları menfaatler toplamıdır.
- Taraflar arasında yapılan sözleşmeler ve ticari anlaşmalar kapsamında, komisyon ücreti, kargo bedeli, hizmet bedeli, banka komisyon ücretleri ve benzeri adlarla hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yansıtılan çeşitli bedellerin, toplam mal veya hizmet bedeli olarak tahsil edilen tutardan mahsup edilerek ya da düşülerek ödenmesi durumu, tevkifat matrahının hesaplanmasını ve uygulanmasını hiçbir şekilde etkilemez. Tevkifat işlemi, mal ve hizmet bedelinin toplam tutarı üzerinden yapılır, ancak bu hesaplamada katma değer vergisi ve varsa konaklama vergisi gibi vergiler hariç tutularak işlem gerçekleştirilir.
- Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, müşterilerine sundukları hizmetler kapsamında, aynı vergilendirme döneminde tevkif edilen verginin vergi dairesine beyan edilmesinden önce ürünün ve bedelinin iade edilmesi durumunda, muhasebe kayıtlarında ve ilgili belgelerde gerekli düzeltme işlemlerini gerçekleştirebilirler. Bu düzeltme işlemleri, iade edilen ürünün bedeli ve buna ilişkin tevkifat tutarlarını kapsayacak şekilde, mevzuata uygun olarak yapılmalıdır.
- Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan hizmetler kapsamında,tevkif edilen vergi, vergi dairesine beyan edildikten sonra ürünün ve bedelin iade edilmesidurumunda, bu kuruluşların muhasebe kayıtlarında ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde herhangi bir düzeltme işlemi yapılmasına izin verilmemektedir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, tevkif edilen verginin iadesi için özel bir prosedür uygulanır: hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı mükellefin yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamesi veya geçici vergi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilmesi yoluyla işlem gerçekleştirilir. Bu süreç, vergi sisteminin bütünlüğünü korumak ve işlemlerin düzenli bir şekilde takip edilebilmesini sağlamak amacıyla özellikle bu şekilde düzenlenmiştir.
- Tevkifat yapılan her bir mükellefe ilişkin bilgilerin, Gelir İdaresi Başkanlığının Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilmesi gerekmektedir.
- Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, elektronik ticaret ortamında faaliyette bulunan ve ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmayanlara, vergiden muaf esnafa, ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler ile Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20/B maddesi kapsamında faaliyette bulunan mükelleflere, istisnaya konu faaliyetleri nedeniyle yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmaz.
- Ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmakla birlikte mükelleflerin bu faaliyetleri ile ilgili olmayan zati giyim ve ev eşyası gibi satışlarına ilişkin ödemeler tevkifata tabi değildir.
- Ödeme yapılanların mükellefiyet durumlarının ve yapılan ödemenin tevkifat kapsamında olup olmadığının kesin olarak tespit edilememesi halinde, yapılan ödemelerden tevkifat yapılması ve tevkif edilen verginin, vergi dairesine beyan edilerek ödenmesi gerekir. Bu durumda, tevkifat yapılan kişinin, bir dilekçe ile vergi dairesine başvurarak iade talep etmesi mümkündür.
- Mal ve hizmet satışına ilişkin siparişlerin aracı hizmet sağlayıcıları veya elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları aracılığı ile verildiği ancak ödemelerin hizmet sağlayıcıları veya elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına ait EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılarak veya nakit olarak kapıda ödeme seçeneği ile gerçekleştirildiği durumlarda, bu ödemeler üzerinden, aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ödemeye aracılık yapmamasına rağmen bu kapsamdaki kişilerin mal ve hizmet satışına ilişkin bilgileri, BTRANS üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmeleri gerekmektedir.
- 2024 yılında gerçekleşen mal ve hizmet satışlarına ilişkin ödemelerin, hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına 2025 yılı Ocak ayında yapılması durumunda, bu ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.
- Tevkif edilen vergilerin, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı ve hizmet sağlayıcı mükellef tarafından, geçici vergi ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmesi yasal bir zorunluluktur ve bu işlemin belirtilen beyannameler üzerinden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yıllık beyannamelerde mahsup edilemeyen tutarların iadesi konusunda, 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen düzenlemeler ve prosedürler çerçevesinde işlem yapılması mümkündür. Özellikle dikkat edilmesi gereken bir husus olarak, mal ve hizmet gelirlerinin kazanca dahil edilme dönemleri ile tevkifat dönemleri arasında oluşabilecek zaman farklılıkları durumunda, tevkifatların mutlaka kazancın dahil edildiği geçici ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup edilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Vergi mükellefleri açısından önemli bir kolaylık olarak, herhangi bir geçici vergi döneminde mahsup edilemeyen tevkifat tutarlarının, aynı mali yıl içerisinde takip eden geçici vergi dönemlerinde mahsup edilebilmesi imkanı tanınmıştır.
Özetlersek;
- E-ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının hizmet sağlayıcılara yaptıkları ödemelerde %1 oranında tevkifat uygulanacaktır.
- Tevkifat matrahı, KDV hariç ürün satış ve hizmet bedeli ile ödül ve prim gibi sağlanan menfaatlerin toplamından oluşmaktadır.
- Bu düzenleme 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek ve elektronik ticaret ekosisteminde vergisel yükümlülüklerin daha net bir çerçeveye kavuşturulmasını sağlayacaktır.
İlgili Tebliğ metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz. Bu tebliğ, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yapılan ödemelerde uygulanacak tevkifat düzenlemelerini detaylı olarak açıklamaktadır.