Kobi Nedir?

Kobi Nedir? Kobi Destekleri Nelerdir?

---

KOBİ Nedir?

KOBİ, yani küçük ve orta büyüklükteki işletmeler, Türkiye'nin ticari hayatının temel yapı taşlarını oluşturan işletme kategorisidir. Bu işletmeler, çalışan sayısı ve mali büyüklük açısından belirli kriterlere göre sınıflandırılır: 250 kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon Türk lirasını aşmayan işletmeler KOBİ statüsünde değerlendirilmektedir.

Yakın zamanda gerçekleşen önemli bir düzenleme ile küçük ve orta ölçekli işletme sınıflandırmasında mali kriterler güncellenmiştir. Mayıs 2023 tarihinde yürürlüğe giren yeni yönetmelik uyarınca, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançonun üst sınırı 250 milyondan 500 milyon TL'ye yükseltilmiştir. Bu değişiklik, daha fazla işletmenin KOBİ statüsünden yararlanabilmesini sağlamıştır.

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler, Türk ekonomisinin can damarı niteliğindedir ve ülkemizin ekonomik yapısında vazgeçilmez bir role sahiptir. Gündelik yaşantımızın her alanında karşılaştığımız yerel işletmelerin büyük çoğunluğu mahalle marketleri, kuaför salonları, yerel kafeler, geleneksel lokantalar ve butik mağazalar gibi bu kategoriye dahildir. Türkiye'de toplam istihdamın dikkat çekici bir oranı olan %72'sini KOBİ'ler sağlamakta olup, bu durum ülke nüfusunun önemli bir kesiminin geçim kaynağını bu işletmelerden sağladığını göstermektedir. Ayrıca, günümüzün yenilikçi start-up'ları ve yeni kurulan girişimlerin büyük bir kısmı da küçük ve orta büyüklükte işletme olarak faaliyetlerine başlayıp, zaman içinde büyüme potansiyeli göstermektedir.

KOBİ Nasıl Kurulur?

KOBİ kurabilmeniz için öncelikle gerekli yasal belgeleri temin etmeniz gerekmektedir. Bunların başında iş yeri açma belgesi gelmektedir ki bu belge olmadan işletmenizi faaliyete geçiremezsiniz. İşletmenizin fiziksel yapısını ve konumunu detaylandıran iş yeri vaziyet planı ile işletmenizin iç düzenini ve teknik özelliklerini gösteren iş yeri mimari projesi dilekçelerini eksiksiz bir şekilde doldurmanız zorunludur. Tüm bu belgelerin hazırlanması ve onaylanması sürecinde dikkatli olmanız önemlidir. Gerekli tüm evrakları eksiksiz bir şekilde tamamladıktan ve dosyanız hazır hale geldikten sonra, KOBİ kuruluş başvurunuzu bölge müdürlüklerinden yapabilir ve işlemlerinizi başlatabilirsiniz.

KOBİ’lerin Özellikleri Nelerdir?

Ülkemiz ekonomisinde vazgeçilmez bir yere ve stratejik öneme sahip olan KOBİ'lerin çok sayıda önemli avantajı ve ekonomiye katkısı bulunmaktadır. Bu işletmelerin sahip olduğu temel özellikleri ve sağladıkları faydaları aşağıdaki şekilde detaylı olarak inceleyebiliriz.

• Devlet tarafından sağlanan birçok farklı KOSGEB desteği ve teşvik programından yararlanma imkanına sahiptirler.
• Düşük operasyonel maliyetler ve esnek yapıları sayesinde, daha az harcama ile orantısal olarak daha yüksek katma değer üretme potansiyeline sahiptirler.
• Büyük ölçekli işletmelerin tedarik zincirinde önemli roller üstlenerek onları destekler ve ekonomik sistemin tamamlayıcı bir parçası olarak hizmet verirler.
• Minimum yatırım gereksinimleriyle maksimum verimlilik sağlayarak, kaynakları etkin bir şekilde değerlendirebilir ve yüksek üretim kapasitesine ulaşabilirler.
• Yerel ekonomilerin canlanmasına katkıda bulunarak bölgesel kalkınmanın önemli bir itici gücü olarak görev yaparlar.
• Ülke genelinde yaygın istihdam olanakları yaratarak işsizliğin azaltılmasında ve ekonomik büyümede kritik bir rol üstlenirler.
• Toplumsal refah düzeyinin yükseltilmesinde ve gelir dağılımındaki dengesizliklerin giderilmesinde önemli bir sosyoekonomik işlev görürler.

KOBİ Sayılan İşletmeler Nelerdir?

KOBİ sınıflandırması içerisine giren işletmeler, işletme büyüklüğüne göre üç ana kategoriye ayrılmaktadır: mikro ölçekli, küçük ölçekli ve orta ölçekli işletmelerdir. Her bir kategori, çalışan sayısı ve yıllık mali bilanço veya net satış hasılatı gibi belirli kriterlere göre değerlendirilmektedir. Bu işletmelerin her birinin kendine özgü özellikleri ve avantajları bulunmaktadır. Bu kategoriler arasında sayılabilmek için sağlamanız gereken spesifik şartları ve detaylı kriterleri aşağıdaki bölümlerde kapsamlı bir şekilde açıklayacağız.

•   Mikro Ölçekli İşletme

Mikro ölçekli işletmeler, KOBİ kategorisine giren en küçük işletmelerdir. Bir işletmenin, mikro işletme sayılabilmesi için 10’dan az çalışanı istihdam etmesi ve yıllık mali bilançosu veya net satış hasılatının 1 milyon Türk lirasını aşmaması gerekmektedir. Bu miktar son yayınlanan yönetmelik ile 10 milyon TL‘ye yükseltilmiştir.

•   Küçük Ölçekli İşletme

Küçük ölçekli işletmeler, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 8 milyon TL’yi aşmayan ve en fazla 50 çalışanı istihdam eden işletmelere verilen addır. Son yayınlanan yönetmelik ile, yıllık net satış hasılatı ve mali bilanço limiti 100 milyon TL’ye yükseltilmiştir.

•   Orta Ölçekli İşletme

Orta ölçekli işletmeler, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 40 Milyon TL’yi aşmayan ve en fazla 250 çalışanı istihdam eden işletmelerdir. Son yönetmelik ile birlikte yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço üst sınırı 500 milyon TL’ye yükseltilmiştir.

KOBİ İşletme Türleri Nelerdir?

Küçük ve orta ölçekli işletmeler, çalışan sayıları, mali bilgileri, sermaye ve oy hakkına ilişkin durumlarına bağlı olarak bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı işletme olarak üçe ayrılır.
Bu işletmelerin özellikleri, şartları ve farklarını bu başlık altında açıklayacağız.

•   Bağımsız İşletme

Eğer gerçek veya tüzel kişilerin sahip olduğu ve bu yönetmelik bağlamında ortak veya bağlı işletme sayılmayan bir işletme aşağıdaki şartları sağlıyorsa bağımsız işletme sayılır.

• Başka bir işletmenin %25 veya daha fazlasına sahip değilse.
• Herhangi bir tüzel kişi veya kamu kuruluşu, birkaç bağlı işletme tek başına veya müştereken, mevzubahis işletmenin %25 veya daha fazlasına sahip değilse.
• Konsolide edilmiş hesaplar düzenlenmiyorsa ve konsolide hesap düzenleyen diğer bir işletmenin hesaplarında yer almıyorsa.


•   Ortak İşletme

Eğer bir işletme tek başına veya diğer bağlı işletmeleriyle birlikte, hakim etki öne sürmeyecek şekilde, başka bir işletmenin oy hakları veya sermayesinin %25 – %50 oranına sahip olması, ya da kendi oy hakları veya sermayesinin %25 – %50 oranına başka bir işletmenin sahip olması durumunda, bu işletmeler ortak işletme sayılır. Oy hakları ve sermaye payı arasında yüksek orana sahip olan esas alınır.

Aşağıdaki işletmeler, %25 oranı aşsalar bile, bağlı işletme ilişkilerine sahip olmamak şartıyla bağımsız işletme sayılırlar.

• Üniversiteler, üniversitelerin kurduğu vakıflar ve kâr amacı gütmeyen araştırma merkezleri.
• Bölgesel kalkınma fonları dahil kurumsal yatırımcı sıfatındaki işletmeler.
• Yıllık bütçesi 25 milyon TL’nin altında kalan ve toplan nüfusu 5 binden az olan bölgelerdeki, belde belediyeleri dahil, belediyeler ve köy tüzel kişilikleri.


•   Bağlı İşletme

İşletmeler arasındaki ilişkiler durumunda, iki işletmenin bağlı işletme sayılabilmesi için, işletmelerden birisinin, bir diğerinin sermaye ve oy hakkının çoğunluğuna sahip olması gereklidir. Bunun yanında, işletmenin yönetim, denetim kurulu üyelerinin atanması, üyelerin azledilmesi ve denetim yetkilerine sahip olmalı ve ortak veya hissedarlık durumlarında tek başına karar verebilme yetkisine sahip olmalıdır.

KOBİ Destekleri Nelerdir?

"KOBİ Nedir?" sorusu gibi KOBİ Destekleri de girişimci adayları tarafından yoğun bir şekilde araştırılmakta ve takip edilmektedir. Günümüzde iş dünyasında önemli bir yere sahip olan KOBİ'ler için devlet tarafından çeşitli destek mekanizmaları oluşturulmuştur. KOSGEB'e kayıtlı olan küçük ve orta ölçekli işletmeler, KOBİ beyannamesini eksiksiz bir şekilde doldurarak KOSGEB desteklerinden yararlanma imkanına sahip olurlar. Bu destekler, işletmelerin büyümesine, gelişmesine ve rekabet güçlerinin artmasına önemli katkılar sağlamaktadır. KOSGEB tarafından sunulan kapsamlı KOBİ destekleri aşağıda detaylı olarak listelenmiştir:

• Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı: Yurt dışında girişimcilik ekosisteminde yer edinmek isteyen işletmelere destek sağlar
• İşbirliği Güçbirliği Destek Programı: KOBİ'lerin ortak çalışma kültürünü geliştirmek ve ekonomik güçlerini birleştirmelerine olanak tanır
• AR-GE, İnovasyon Destek Programı: Bilimsel ve teknolojik araştırma çalışmalarını destekleyerek yenilikçi ürünlerin geliştirilmesini teşvik eder
• Genel Destek Programı: İşletmelerin genel ihtiyaçlarına yönelik çeşitli alanlarda destek sağlayan kapsamlı bir programdır
• KOBİ Proje Destek Programı: İşletmelerin rekabet güçlerini artırmaya yönelik projelerini destekler
• KOBİGEL (KOBİ Gelişim Destek Programı): İşletmelerin büyüme ve gelişimlerine katkı sağlayacak projelere destek verir
• Kredi Faiz Desteği: İşletmelerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla kredi faizlerinde destek sağlar
• Tematik Proje Destek Programı: Belirli temalar çerçevesinde hazırlanan projelere özel destek sunar
• Stratejik Ürün Destek Programı: Ülkemiz için stratejik öneme sahip ürünlerin yerli üretimini teşvik eder
• Girişimciliği Geliştirme Destek Programı: Yeni girişimcilerin iş kurma ve yürütme aşamalarında ihtiyaç duydukları desteği sağlar
• Endüstriyel Uygulama Destek Programı: Yenilikçi fikirlerin endüstriyel uygulamaya dönüştürülmesini destekler
• KOBİ TEKNOYATIRIM – KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı: Teknolojik ürün yatırımlarının ticarileştirilmesine destek verir
• TEKNOPAZAR – Teknolojik Ürün Tanıtım ve Pazarlama Destek Programı: Yenilikçi ürünlerin pazarlanması ve tanıtımı için destek sağlar
• Gelişen İşletmeler Pazarı KOBİ Destek Programı: İşletmelerin sermaye piyasalarından faydalanması için gerekli desteği sunar

Özetlersek;

•   KOBİ'ler, Türkiye'deki toplam istihdamın %72'sini sağlayan ve tüm girişimlerin %99'unu oluşturan ekonominin temel yapı taşlarıdır.
•   KOBİ'ler, 250'den az çalışanı olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 500 milyon TL'yi aşmayan işletmelerdir.
•   KOSGEB, KOBİ'lere AR-GE'den girişimciliğe, teknolojik yatırımlardan pazarlamaya kadar geniş bir yelpazede destek programları sunmaktadır.

💡Bu yazımızda Kobi Nedir? Kobi Destekleri Nelerdir? konusunu ele aldık. İş hayatına atılmak isteyenlerin öncesinde profesyonel ekibimizden destek almak isterseniz web sitemiz üzerinden bizi inceleyebilir ve aklınıza takılan soru işaretleri için İletişim Formumuz, Telefon Hattımız üzerinden veya WhatsApp üzerinden bize ulaşabilirsiniz.

İlgili içerik: KOBİ Destek Kredisi Nasıl Alınır?