Türkiye’de Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları
2023-06-08 10:05:38          Kategori: HUKUK / VERGİ

TÜRKİYE DE ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI


Kişilerin farklı bir ülkede çalışarak kazanç elde etmeleri durumunda, iki ülkeye birden vergi ödeme zorunluluğu oluşabilir. Bu durum, kazanç sağlayan kişiler için önemli ölçüde vergi sorumluluğuna sebep olur. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları tam da bu noktada oldukça önemlidir. Peki, çifte vergilendirme nedir? Türkiye ile yapılan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları nelerdir?

Çifte Vergilendirme Nedir?

Çifte vergilendirme, vergiye konu olan gelirin birden fazla ülkede vergilendirilmesi halinde ortaya çıkan bir durumdur. Aynı gelir hem elde edildiği ülkede hem de geliri elde edenin yerleşik olduğu ülkede vergilendirilir. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ile ülkeler bu sorunu ortadan kaldırmayı amaçlar.

Türkiye'de yaşayan vatandaşlarımızın yurt dışında gelir elde etmeleri halinde, bu gelirlere dair mükerrer vergi ödemesi yapmamaları için çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarından faydalanmaları gerekmektedir. Bu kişilere Türkiye'de yaşarken yurt dışında şirket kurup ticari faaliyet gösteren ve gelir elde eden kişiler de dahildir. Türkiye, pek çok ülke ile bu anlaşmayı sağlamıştır. ABD, Almanya, Estonya, İngiltere ve Hollanda bunlardan bazılarıdır.

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Gelir Unsurları Nelerdir?

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarına konu olan gelir unsurları aşağıdaki gibidir:

  • Ticari kazançlar,
  • Temettü gelirleri,
  • Gayrimenkul varlıklarından elde edilen gelirler,
  • Uluslararası taşımacılık yoluyla sağlanan gelirler,
  • Faiz gelirleri,
  • Ücret gelirleri,
  • Gayri maddi hak gelirleri,
  • Serbest meslek faaliyetleri sonucu elde edilen kazançlar,
  • Sermaye değer artış kazançları,
  • Sanatçı ve sporcu gelirleri,
  • Şirket bünyesinde bulunan yönetim kurulu üyelerinin gelirleri,
  • Özel sektör çalışanlarının emekli aylıkları,
  • Kamuda çalışanların ücret gelirleri ve emekli maaşları,
  • Öğrenci ve öğretmenlerin sağladıkları gelirler,
  • Diğer gelirler.

Türkiye’de Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

Türkiye, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasını ilk kez 03.11.1970 tarihinde Avusturya ile yapmıştır. Bu anlaşma hala yürürlükte olup Gelir İdaresi Başkanlığı resmi web sitesi üzerinden görüntülenebilmektedir. Bugüne kadar, Türkiye ile 89 ülke arasında çifte vergilendirme üzerine anlaşma sağlanmıştır. Bu anlaşmalar genel olarak gelir ve servetten elde edilen gelirleri kapsamakla birlikte, bazı anlaşmalar vergi kaçakçılığı ve bilgi değişimine ilişkin hükümler du bulunur.

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları OECD ve BM modeli olarak 2’ye ayrılır. OECD modeli, genellikle vergilendirme yetkisinin mükellefin yerleşim yeri olan ülkeye ait olduğunu kabul eder. BM modelinde ise kaynak ülkenin vergilendirme yetkisine vurgu yapılır.

Türkiye'de, gelişmiş ülkeler ile yapılan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları Birleşmiş Milletler modeline göre düzenlenirken, gelişmekte olan ülkelerle yapılan anlaşmalar OECD modeline göre yapılır. Türkiye ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması yapan bazı ülkeler şunlardır:

  1. ABD ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
  2. ABD ile yapılan bu anlaşma, taraflardan birinin veya her ikisinin mukimi olan kişiler için uygulanır. Anlaşmanın uygulanacağı vergiler Türkiye’de gelir vergisi, kurumlar vergisi ve bunlar üzerinden alınan fon payıdır. ABD’de ise federal gelir vergileri ve özel vakıflarla ilgili özel vergilerdir. ABD ile yapılan bu anlaşmanın detaylarını incelemek için tıklayın.

  3. Almanya ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
  4. Almanya ile yapılan anlaşma Türkiye’de, Almanya’da ya da her iki ülkede yerleşik olanlar için uygulanır. Anlaşmanın uygulanacağı vergiler Türkiye için gelir ve kurumlar vergisi; Almanya için gelir vergisi, kurumlar vergisi, ticaret vergisi ve bunların üzerinden alınan ek vergilerdir. Almanya ile yapılan bu anlaşmanın detayları için tıklayın.

  5. Estonya ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
  6. Estonya ile yapılan anlaşma, akit devlet ya da mahalli idareleri tarafından gelir üzerinden alınan vergilere uygulanır. Menkul ve gayrimenkul varlıkların devrinden elde edilen kazançlar dahil olacak şekilde, toplam gelir ya da gelir unsurları üzerinden alınan vergilerin tümü, gelirden alınan vergiler olarak değerlendirilir. Bu anlaşmaya konu olan vergiler Türkiye için gelir vergisi, kurumlar vergisi ve bu vergiler üzerinden alınan fon payıdır. Estonya için anlaşmaya konu vergiler ise, gelir vergisi ve mahalli gelir vergisidir. Türkiye ve Estonya arasında yapılan anlaşmanın ayrıntıları için tıklayın.

  7. İngiltere ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
  8. İngiltere ve Türkiye arasında sağlanan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması, tarafların her birine ait gelir ve sermaye değer artış kazançları üzerinden alınan vergilere uygulanır. Bu anlaşmaya konu vergiler Türkiye için gelir ve kurumlar vergisi; İngiltere için gelir vergisi, kurumlar vergisi ve sermaye değer artış kazançları vergisidir. Türkiye ve İngiltere arasında yapılan anlaşmanın tüm detaylarına ulaşmak için tıklayın.

  9. Hollanda ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
  10. Türkiye, Hollanda ile bu anlaşmayı 1989 yılında yapmıştır. Buna göre, Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisi ile Savunma Sanayii Destekleme Fonu’ndan elde edilen gelirler anlaşmaya konu olur. Hollanda’da ise, gelir vergisi, kurumlar vergisi, ücretler vergisi ve temettü vergisi anlaşmaya konu olan vergi türleridir. Türkiye ve Hollanda arasında gerçekleşen bu anlaşmanın detaylarına ulaşmak için tıklayın.

Sonuç:

Tarihsel süreçte uluslararası ilişkilerin temel belirleyicisi her daim bölüşüm meselesi olmuştur. Bu süre Devletlerin birbirleri arasında belli bir dönemde savaşarak belli bir dönem sonrasında ise anlaşmalar yapmak suretiyle etkileşim içerisinde olmaları sonucunu doğurmuştur. Bu etkileşim süreçleri beraberinde Uluslararası hukukun meydana gelmesine vesile olmuş, özellikle II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Uluslararası ilişkiler Küreselleşme olgusunun çerçevesinde şekillenmiş ve bu anlamda gelişen ilişkilerin temelini uluslararası anlaşmalar oluşturmuştur. Devletler açısından bölüşüm meselesinin kilit taşı ise bütçenin kaynağını teşkil eden vergidir. Kişi ve kurumların mukimi oldukları ülke dışında gerçekleştirdikleri doğrudan ve/veya dolaylı yatırımların getirisi üzerinden alınacak verginin hak iddiası çifte vergilendirme önleme anlaşmalarının hayata geçirilmesini kaçınılmaz kılmıştır. Yapılan bu anlaşmaların doğru biçimde tatbik edildiğinin denetimi ise karşılıklı anlaşma usulü başvuruları mekanizması ile tesis edilmiştir. Çifte Vergilendirme Önleme Anlaşmalarının teminatı niteliğindeki bu mekanizma mükellefler açısından temel başvuru mercii anlamını taşımaktadır. Her ne kadar uluslararası alanda faaliyet gösteren mükelleflerin çifte vergilendirme konusunda ne yapacakları mezkur anlaşmalarda belirlenmiş olsa da Türkiye Cumhuriyeti Devletinin her daim egemen devlet anlayışını benimsemiş olmasından ötürü söz konusu mekanizma öncelikle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan rehber marifetiyle iç hukuk düzeni çerçevesinde ifade edilmeye çalışılmış, nihayetinde 26 Ekim 2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında yer alan karşılıklı anlaşma usulüyle ilgili yasal düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemeler ile karşılıklı anlaşma usulüne yapılacak başvuruların başvuru mercii, süresi, neticeleri, alternatif yolları, zamanaşımı, dava ve uzlaşmaya etkisi vergi mevzuatında ifade edilerek mekanizmaya dair izahata muhtaç tartışmalı hususlar iç hukuk düzeninde cevap bulmuştur. Nitekim küresel piyasa açısından yatırımların cazip hale gelmesinin en temel prensibi hukuk güvenliği ilkesinin varlığıdır ki bu da özellikle iç hukuk yasal düzenlemelerinin uluslararası anlaşmalarda yer alan müesseseler açısından karşılık bulmasına önemli ölçüde bağlıdır. Böylece konunun ele alınış biçimini rehber düzeyinde kabul görmüş bir norm olmaktan çıkmış ve iç hukuk sisteminin uluslararası anlaşmalarla intibakına imkan veren kanun maddeleri ile mekanizmanın işleyişi ülkemiz açısından daha etkin kılınmıştır.

Tüm Vergi Süreçlerinizi Ifasturk ile Takip Edin!

Şirket kuruluşundan büyüme sürecine kadar her aşamada yanınızda olan Ifasturk ile muhasebe süreçlerinizi de kolayca takip edebilirsiniz. Ifasturk sayesinde vergi süreçlerinizin takibini de rahatlıkla sağlayabilirsiniz. Daha ayrıntılı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.


  Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Yer Alan Karşılıklı Anlaşma Usulüne ilişkin Rehber (Ekim 2019)



2023-06-08 10:05:38          Category: LAW / TAX

DOUBLE TAXATION PREVENTION AGREEMENTS IN TURKEY


When individuals earn income in a country different than their own due to commercial activities, they may be obligated to pay taxes to both countries. This situation can cause significant tax responsibility for those who earn income. Double taxation prevention agreements are crucial in preventing this issue. So, what is double taxation, and what are the double taxation prevention agreements with Turkey?

What is Double Taxation?

Double taxation is the situation where income subject to tax is taxed in more than one country. The same income is taxed both in the country where it was earned and in the country where the earner resides. The aim of double taxation prevention agreements is to eliminate this problem between countries.

Many Turkish citizens live and work in different countries by obtaining residence permits. If these citizens earn income in both the country they reside in and in Turkey, they need to benefit from the provisions of double taxation prevention agreements to avoid paying double taxes. Individuals who establish companies and engage in commercial activities abroad while living in Turkey are also included in this group. Turkey has established this agreement with many countries such as the United States, Germany, Estonia, the United Kingdom, and the Netherlands.

What are the Income Elements in Double Taxation Prevention Agreements?

The income elements subject to double taxation prevention agreements are as follows:

  • Commercial gains,
  • Dividend incomes,
  • Incomes obtained from immovable properties,
  • Incomes obtained through international transportation,
  • Interest incomes,
  • Wage incomes,
  • Income from intangible assets,
  • Earnings obtained through freelance activities,
  • Capital gains,
  • Income of artists and sportspeople,
  • Income of board members within a company,
  • Private sector employees' retirement pensions,
  • Public sector employees' wage incomes and retirement pensions,
  • Incomes obtained by students and teachers,
  • Other incomes.

Double Taxation Prevention Agreements in Turkey

Turkey made the double taxation prevention agreement with Austria for the first time on November 3, 1970. This agreement is still in effect and can be viewed on the official website of the Revenue Administration. So far, Turkey has established double taxation agreements with 89 countries. Although these agreements generally cover income and wealth, some agreements include provisions regarding tax evasion and information exchange.

Double taxation prevention agreements are divided into two models: the OECD model and the UN model. The OECD model generally accepts that the taxation authority belongs to the country where the taxpayer resides. On the other hand, the UN model emphasizes the taxation authority of the source country.

Double taxation prevention agreements made with developed countries in Turkey are arranged according to the United Nations model. However, agreements made with developing countries are arranged according to the OECD model. Some countries that have double taxation prevention agreements with Turkey are as follows:

  1. Double Taxation Prevention Agreement with the United States
  2. This agreement with the United States is applicable to individuals who are residents of one or both countries. The taxes that this agreement applies to in Turkey are income tax, corporate tax, and the fund share collected from them. In the United States, it applies to federal income taxes and special taxes related to private foundations. To review the details of this agreement, click here.

  3. Double Taxation Prevention Agreement with Germany
  4. The agreement made with Germany is applicable to individuals who are residents in Turkey, Germany, or both countries. The taxes that this agreement applies to in Turkey are income tax and corporate tax. In Germany, it applies to income tax, corporate tax, trade tax, and additional taxes collected from them. To review the details of this agreement, click here.

  5. Double Taxation Prevention Agreement with Estonia
  6. The agreement made with Estonia is applicable to the taxes collected on income by the contracting state or the local administrations. All taxes collected on total income or income elements, including gains obtained from the transfer of movable and immovable property, are considered income taxes. The taxes subject to this agreement in Turkey are income tax, corporate tax, and the fund share collected from them. In Estonia, income tax and local income tax are subject to the agreement. To review the details of this agreement, click here.

  7. Double Taxation Prevention Agreement with the United Kingdom
  8. The agreement made with the United Kingdom applies to the taxes collected on income and capital gains of each party. The taxes subject to this agreement in Turkey are income tax and corporate tax. In the United Kingdom, it applies to income tax, corporate tax, and capital gains tax. To review the details of this agreement, click here.

  9. Double Taxation Prevention Agreement with the Netherlands
  10. Turkey made this agreement with the Netherlands in 1989. Accordingly, this agreement covers income and corporate tax in Turkey and earnings from the Defense Industry Support Fund. In the Netherlands, it covers income tax, corporate tax, wage tax, and dividend tax. To review the details of this agreement, click here.

Conclusion:

In the historical process, the main determinant of international relations has always been the issue of distribution. This subject has resulted in the fact that the States are in interaction with each other by fighting each other in a certain period and by making agreements after a certain period. These interaction processes have been instrumental in the emergence of international law, especially in the Second World War. In the post-World War II period, international relations were shaped within the framework of the phenomenon of Globalization and international agreements formed the basis of the developing relations in this sense. The keystone of the distribution issue for the states is the tax, which is the source of the budget. The claim of tax to be collected on the income of direct and/or indirect investments made by individuals and institutions outside their country of residence has made the implementation of double taxation prevention agreements inevitable. The control of the correct implementation of these agreements has been established by the mechanism of mutual agreement procedure applications. This mechanism, which is the guarantee of Double Taxation Prevention Agreements, means the main application authority for taxpayers. Although what the international taxpayers will do about double taxation has been determined in the aforementioned agreements, since the State of the Republic of Turkey has always adopted the concept of a sovereign state, the mechanism in question has been tried to be expressed within the framework of the domestic legal order primarily by means of the guide published by the Ministry of Treasury and Finance. With the Law No. 7338 on Tax Procedure Law and Amending Certain Laws published in the Official Gazette dated October 26, 2021 and numbered 31640, legal regulations regarding the mutual agreement procedure included in the double taxation agreements were introduced. With these regulations, the application authority, duration, results, alternative ways, statute of limitations, effect on litigation and reconciliation of the applications to be made to the mutual agreement procedure are expressed in the tax legislation, and the controversial issues that need explanation regarding the mechanism have been answered in the domestic legal order. As a matter of fact, the most basic principle of making investments attractive in terms of the global market is the existence of the principle of legal security, which is highly dependent on the correspondence of domestic legal regulations in terms of institutions included in international agreements. Thus, the way in which the issue is handled has ceased to be a norm accepted at the guideline level, and the functioning of the mechanism has been made more effective for our country with the articles of law that allow the adaptation of the domestic legal system with international agreements.

Follow All Your Tax Processes with Ifasturk!

With Ifasturk, which is with you at every stage from company establishment to growth, you can easily follow your accounting processes. You can also easily monitor the follow-up of your tax processes with Ifasturk. Click here for more information.


  Guidance on Mutual Agreement Procedure in Double Taxation Agreements (October 2019)



Yorumlar





Paylaş