E-FATURA NEDİR? NASIL KESİLİR?
E-ticaret uygulamalarının yaygınlaşması ile birlikte günlük hayatımızda yer kazanan e-fatura, artık internetten satış yapmak isteyen herkesin bilmesi gereken bir kavram. Kısaca normal fatura sisteminin dijital ortama taşınması olarak bu kavramı açıklayabilsek de, elektronik fatura sistemi kendi içerisinde birçok detay ve alt başlık barındıran bir kavram. Biz de bu yazımızda “E-fatura nedir? Nasıl kesilir? ve kullanmanın avantajları nelerdir?” gibi soruların cevaplarını vereceğiz.
E-Fatura Nedir?
Elektronik fatura kavramının bir kısaltması olan e-fatura, dijital ortamda hazırlanan faturalar için kullanılan terimdir. Geleneksel faturalar ile aynı niteliğe sahip olan bu faturalar resmî geçerliliğe sahiptir. Elektronik fatura sistemi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürürlüğe konmuştur. Veri formatı ve standardı yine aynı devlet dairesi tarafından belirlenmekte ve Vergi Usul Kanunu gereği faturalarda yer alması gereken bilgiler içerisinde bulunmaktadır.
Ülkemizde e-fatura sistemi 05.03.2010 tarihinde, 397 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Tebliği ile hayata geçirilmiştir. Geleneksel kağıt faturalar ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir. Alıcı ve satıcı arasındaki fatura gönderim işlemi elektronik ortamda gerçekleşmelidir.
E-Fatura, sadece her iki taraf da elektronik fatura kullanıcısı olduğu zaman kullanılabilir. Merkezi bir sistemden, yani GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın sunucuları yoluyla taraflara iletilir.
E-Fatura Nasıl Kesilir?
Gerekli başvurular yapıldıktan ve sistem tarafından kullanıcı olarak tanımlandıktan sonra, üç farklı yöntem ile e-fatura kesme işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.
- Gelir İdaresi Başkanlığı Portalı (GİB)
- Entegrasyon Yöntemi
- Üçüncü Taraf Entegratör
GİB Portal üzerinden e-fatura kesmek mümkündür. Eğer fatura hacminiz yüksek değilse ve her fatura için vakit ayırabiliyorsanız, GİB Portal ihtiyaçlarınız için yeterlidir. Ancak bu sistem üzerinden kesilen faturalar 6 aylık dönemden geriye doğru sistemden kalkar. Bu sebeple faturalarınızı kendiniz yedeklemeniz gerekir.
Eğer kendi bünyeniz içerisinde uygulama üretebiliyorsanız, GİB ve işletmenizin bilgi sistemini birbirine entegre edebilirsiniz. Bu sayede kendi sisteminizde hazırladığınız e-faturalar otomatik olarak GİB sistemine aktarılır. Tabii bu yöntemin gerçekleştirilmesi ve hatasız çalışması için kendi bünyenizde bir yazılım ve bilişim ekibine ihtiyacınız vardır.
GİB tarafından yetkilendirilmiş üçüncü taraf entegratör firmalar sayesinde elektronik fatura kesme işlemlerinizi gerçekleştirebilir ve kendi bilgi sisteminizi, üçüncü bir taraf yardımıyla entegre edebilirsiniz.
E-Fatura’nın Avantajları Nelerdir?
Her boyuttan şirket için elektronik fatura sistemi birçok avantajı beraberinde getirmektedir. Bu avantajlardan bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Daha Az Zaman Alır
- Masraflarınızı Azaltır
- Ödemelerinizi Daha Erken Almanızı Sağlar
- Hata Yapılma İhtimali Azalır
- Arşivlemesi Kolaydır
- Doğa Dostudur
E-faturaların basılmasına, postalanmasına ve alıcıya gönderilmesine gerek yoktur. Bu sebeple hazırlama ve karşı tarafa ulaştırılma süresi geleneksel kağıt faturalara kıyasla çok daha kısadır. İşletme sahipleri faturaları nasıl göndereceklerini düşünmek yerine, kendi işlerine odaklanabilirler.
Geleneksel kağıt faturaların basılması, düzenlenmesi ve kargolanması masraflı süreçlerdir. Hem bununla ilgilenecek çalışanlara ihtiyaç olur, hem de büyük şirketler için kağıt ve mühür masrafları artar. Diğer yandan faturaların alıcılara gönderilmesi de kendi başına ayrı bir masraf kalemidir. Bu sebeple e-fatura sistemine geçilmesi masrafları azaltır.
Açıkladığımız gibi e-fatura işlemleri, kağıt faturalara kıyasla çok daha az zaman alır. Bu sebeple alıcıya daha hızlı ulaşır ve ödeme tebliğinin daha erken yapılmasına öncü olur. Tebliğ daha erken yapıldığı için, ödemenizi de daha hızlı bir şekilde alabilirsiniz. Geleneksel faturalarda olduğu gibi belgelerin posta yoluyla alıcıya ulaşmasını beklemeniz gerekmez.
E-faturalar tamamen elektronik platformlardan, basılmaya gerek olmadan hazırlanır. Bu sebeple hazırlama, basılma, taşıma ve onaylama süreçlerinde hata yapılma ihtimali geleneksel faturalara kıyasla daha azdır.
Geleneksel faturaların arşivlenmesi için fiziksel alan ayırılması, dosyalanması ve bu dosyaların güvende tutulması gerekmektedir. Arşivlenmiş olan bu faturalara ulaşmak için her seferinde saklanmış faturayı diğerleri arasında aramanız gerekir.
Diğer yandan e-arşiv fatura yöntemi ile saklanan faturalar fiziksel alan kaplamaz ve sunucularda saklanır. Ulaşması ve doğru faturayı bulması dijital sistemde çok daha kolaydır.
Elektronik faturaların düzenlenmesi için kağıt kullanılması gerekmez. Üstelik bu faturaların taşınması için araç kullanılmasına da gerek yoktur. Kısacası kağıt için ağaç kesilmesi gerekmez ve ulaştırılması için fosil yakıtlara ihtiyaç duyulmaz. Bu sebeple e-faturalar doğaya çok daha az zarar verir.
Kimler E-Fatura Kullanmalıdır?
Elektronik fatura kesmekle yükümlü olan kişiler e-fatura mükellefidir. GİB tarafından yayınlanan VUK GT Kapsamında Uygulamalara Geçiş Takvimi Tablosu üzerinde kimlerin, hangi tarihe kadar elektronik fatura sistemine geçiş yapması gerektiği belirtilmiştir.
Aynı zamanda yürürlükteki kanunlar uyarınca, 2020 yılının Kasım ayında yapılan tebliğden önce, 2020 yılı ve sonrası brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzeri olan firmalar elektronik fatura mükellefi kabul edilirdi.
Fakat GİB tarafından yapılan düzenleme ile, 2021 yılı cirosu 4 milyon TL ve üzerinde olan işletmelerin, 01 Temmuz 2022 tarihine kadar e-fatura ve e-arşiv fatura sistemlerine geçiş yapmaları gerektiği belirtildi.
Buna ek olarak, 2021 yılı cirosu 4 milyon TL’den fazla olan ve 1 Temmuz 2022 tarihinde e-fatura sistemine geçen firmaların, 1 Ocak 2023 tarihine kadar e-defter uygulamasına geçiş yapmaları gerekmektedir.
Sektörlere Göre E-Fatura Mükellefi Olma Şartları
E-ticaret sektöründe e-fatura mükellefiyetinin rakamları diğer sektörlerden farklıdır. GİB tarafından yayınlanan son tebliğ doğrultusunda, e-ticaret sektöründe faaliyet gösteren işletmeler, 2020 ve 2021 döneminde 1 milyon TL, 2022 döneminde ise 500 bin TL ve üzerinde değerde satış hasılatına ulaştıktan sonra e-fatura sistemine geçiş yapma zorunluluğundadırlar.
Aynı zamanda, 06.06.2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli olan I ve III sayılı listelerdeki malları ithal, imal ve inşa eden firmalar, herhangi bir ciro sınırı olmadan e-fatura kullanmak zorundadır. Bu kategorinin içerisinde tütün ürünleri ve alkollü içecek imal eden firmalar da vardır.
E-Fatura Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Elektronik fatura uygulamasının mükellefler arasında sorunsuz bir şekilde yürütülebilmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar belirlenmiştir. Özetle, e-fatura düzenlerken dikkat etmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir:
- E-Faturaların Karşılıklı Düzenlenmesi
- Muhafaza ve İbraz
- Unvan Değişikliği
- Arşivleme
E-fatura sistemine kayıtlı olan mükelleflerin kendi aralarında yaptıkları alışveriş işlemlerinde elektronik fatura kullanmaları zorunludur. Sadece kağıt fatura kesilmesi durumunda, sistem üzerinde hiç fatura düzenlenmemiş olarak görülecektir. Bu sebeple sisteme kayıtlı iki mükellef kendi aralarında mal veya hizmet alışverişi yaptıkları zaman mutlaka elektronik fatura kullanmalıdır.
Kesilen elektronik faturalar, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6102 Sayıtı Türk Ticaret kanunu uyarınca yasal süre boyunca muhafaza edilmek zorundadır. Aynı zamanda faturalar istenildiği taktirde ibraz edilmelidir.
Mevzubahis faturaların mühürleri sadece elektronik ortamda doğrulunabildikleri için, elektronik faturaların kağıtlara basılarak saklanması kabul edilen bir durum değildir. Yani faturalar elektronik, manyetik ve optik ortamlarda muhafaza edilmelidir.
Eğer e-fatura sistemine kayıtlıysanız, herhangi bir unvan değişikliği durumunda, 15 gün içerisinde unvan değişikliği başvurusu yapmanız ve bunu bildirmeniz gerekmektedir. Bu bildiri, unvan değişikliğini içeren Ticari Sicil Gazetesi’nin fotokopisi ve bir dilekçe ile Gelir Dairesi Başkanlığı’na posta yoluyla yapılmalıdır.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından herhangi bir fatura saklama hizmeti verilmemektedir. Bu sebeple alınan elektronik faturaların, mükelleflerin kendi bilgi işlem sistemlerinde arşivlenmesi veya yetkili kuruluşların bünyesinde arşivlenmesi gerekmektedir.
E-Fatura ile E-Arşiv Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?
Her ne kadar e-arşiv fatura ve e-fatura kavramları birbirleriyle aynı kavramlar gibi görünse de, aslında aralarında birçok farklılık bulunmaktadır. Bu başlık altında, bu iki sistem arasındaki farkları inceleyeceğiz.
- E-fatura sadece elektronik sistemde bulunur, kağıt olarak basıldığı zaman geçersizdir. E-arşiv fatura ise elektronik belge olarak basılabilir.
- Elektronik faturalar mali mühür ile oluşturulur ve zaman damgası yoktur. E-arşiv faturaların ise hem mali mühür hem de zaman damgası ile onaylanması gereklidir.
- E-faturaların düzenlenmesinde ve ulaştırılmasında Gelir İdaresi Başkanlığı aracı konumundayken, E-arşiv faturalar için rapor alan kurumdur.
- E-arşiv faturalar, e-fatura kullanıcısı olmayan müşterilere gönderilebilir. E-faturalar ise, sadece sistemde bulunan müşterilere gönderilebilir.
Özetlersek;
- E-fatura, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürürlüğe konmuş, geleneksel faturalarla aynı yasal geçerliliğe sahip dijital fatura sistemidir.
- GİB Portal, entegrasyon yöntemi veya üçüncü taraf entegratörler aracılığıyla e-fatura kesilebilmektedir.
- E-fatura sistemi zaman ve maliyet tasarrufu sağlarken, hata oranını azaltır ve çevre dostudur.
İlgili İçerik: Mali Mühür Nedir?
Yorumlar